Hieronder staat een greep uit de mogelijke gevolgen die kindermishandeling heeft voor het kind en de lange termijn gevolgen in het volwassen leven.

Korte termijn

Fysiek letsel
Een blauwe plek, een brandwond, een botbreuk: het zijn voorbeelden van verwondingen die het kind kan oplopen. Het shaken-baby-syndroom kan bloedingen in de hersenen tot gevolg hebben. Dat risico bestaat ook als een kind zeer krachtig tegen het hoofd wordt geslagen. Wanneer het kind in de buik wordt gestompt of geschopt lopen inwendige organen gevaar. In extreme gevallen, bij zware lichamelijke mishandeling of verwaarlozing, kan het kind zelfs aan de gevolgen overlijden.

Seksueel misbruik kent zijn eigen lichamelijke schade: verwondingen aan geslachtsorganen of anus bijvoorbeeld. Meestal ontbreken deze lichamelijke sporen, wat het bewijzen van seksueel misbruik bemoeilijkt. Seksueel misbruik kan ook soa’s of zwangerschap veroorzaken. In het laatste geval is de kans aanwezig dat de pleger druk uitoefent om via abortus een einde te laten maken aan de zwangerschap, om zo het misbruik verborgen te houden.

Ontwikkelingsstoornissen
Kindermishandeling remt de ontwikkeling en kan stoornissen veroorzaken. Het schaadt dan de emotionele ontwikkeling en de vooruitgang van de motoriek, de groei, de spraak, het taalgebruik en de intellectuele vermogens.
De schade aan de emotionele ontwikkeling tijdens de jonge jaren kan op adolescente leeftijd uitmonden in combinaties van ernstige gedragsproblemen, verslaving, crimineel gedrag en psychische problemen. De psychische verwarring kan voor het kind zo ondraaglijk worden, dat hij besluit tot zelfdoding.

Verstoord sociaal functioneren
Door mishandeling, verwaarlozing of misbruik kan het kind moeite hebben om te functioneren in de maatschappij. Doordat het kind de schuld voor het gedrag van de ouders bij zichzelf zoekt, krijgt het een verwrongen, negatief zelfbeeld en loopt haar zelfvertrouwen een grote deuk op. Soms reageert een kind dat af door buitenshuis opstandig te zijn. Ook kan een kind zich juist terugtrekken en het contact met anderen zoveel mogelijk uit de weg gaan, waardoor het in een isolement raakt.

Gevolgen tijdens het volwassen leven

Onderstaand worden enkele gevolgen van kindermishandeling op lange termijn besproken. Maar ook andere traumatische gebeurtenissen kunnen de oorzaak van genoemde stoornissen en gedragingen zijn.

Verstoord sociaal functioneren
Kindermishandeling heeft op volwassen leeftijd invloed op wat iemand van andere volwassenen verwacht. In de omgang met anderen kan dit tot misverstanden en spanningen leiden. In relaties kan het zo zijn dat de partner een gemis uit de kindertijd moet compenseren, of dat de partner er niet in slaagt het vertrouwen van de ander te winnen.
Ook de gevolgen van seksueel misbruik kunnen in een relatie tot ongewilde spanningen leiden. Lichamelijke aanrakingen hebben voor iemand die misbruikt is immers een negatieve betekenis gekregen.

Psychosomatische klachten
Lichamelijke klachten zoals buikpijn en hoofdpijn kunnen een psychische oorzaak hebben. Men spreekt dan van psychosomatische klachten.

Posttraumatische stressstoornis
Ieder mens heeft tijd en kracht nodig om van een zeer schokkende gebeurtenis (een trauma) te herstellen. Een kind dat nog niet bekomen is van een zware afranseling of opgedrongen seksuele handeling en opnieuw aan geweld of misbruik blootstaat, krijgt geen kans de eerdere ervaringen te verwerken. Dit kan leiden tot een zogeheten posttraumatische stressstoornis. Hierbij herbeleeft het slachtoffer de schokkende gebeurtenissen in de vorm van onverwachte, indringende herinneringen met bijbehorende angsten, zelfs vele jaren na het voorval.

Dissociatieve stoornis
Wie geconcentreerd zit te lezen, neemt niet alles in zijn omgeving waar. Iemand kan iets zeggen zonder dat de lezer het hoort, of er kan iemand de kamer in komen zonder dat hij het door heeft. Het is een alledaags voorbeeld van dissociatie. De hersenen schakelen zich als het ware uit.
Een kind kan deze vaardigheid gebruiken om zich af te sluiten voor lichamelijk geweld of seksueel misbruik en de daarbij behorende emoties. Het heeft dat proces niet of nauwelijks in de hand.
Deze dissociatie kan voortduren als het kind al volwassen is, waardoor het niet meer normaal kan functioneren. Zo kan het volwassen slachtoffer gaan dissociëren op momenten dat een akelige herinnering zich opdringt. Mensen die vaak ongewild dissociëren hebben bijvoorbeeld ‘gaten in hun dag’, momenten waarvan ze zich niets kunnen herinneren. Veelvuldige dissociatie kan leiden tot grote concentratiestoornissen, waarbij het slachtoffer onder zijn niveau presteert tijdens studie en werk.

Verslaving
Wanneer de herinneringen aan de mishandeling ondraaglijk worden is het een verleidelijke stap om te drinken om moed te vatten. Binnen korte tijd is alcohol geen hulpmiddel meer maar een verslaving. Hetzelfde geldt voor andere drugs, zoals heroïne of cocaïne.

Zelfverwonding en zelfmoord
Naast verslaving zijn er andere uitvluchten. Zelfmoord is in die zin een definitieve vlucht uit alle ellende. Zelfverwonding lijkt een opmaat voor zelfmoord, maar is meestal een manier om de woede af te reageren. Het lichaam dat het misbruik heeft moeten ondergaan en, in de ogen van het slachtoffer, het misbruik mede heeft uitgelokt, wordt op die manier ‘gestraft’. Aan de andere kant kan het voor het slachtoffer een manier zijn om letterlijk te voelen dat hij nog leeft: de ellende heeft emoties afgestompt.

Uitwerking op de omgeving

Kindermishandeling heeft naast directe gevolgen voor het slachtoffer ook indirecte sociale en economische gevolgen voor de maatschappij. Het is daarom in ieders belang om kindermishandeling te bestrijden.

Verslaving en criminaliteit
De belangrijkste reden voor het bestrijden van kindermishandeling is het voorkomen van menselijk leed. Door slachtoffers van kindermishandeling al in hun jeugd te helpen, kan veel leed in de toekomst worden voorkomen. Want veel personen die een misdaad plegen (veelal geweld- en zedenmisdrijven) hebben een nare jeugd gehad. Hetzelfde geldt voor verslaafden aan drugs en alcohol.
(Vroegtijdige) behandeling van slachtoffers levert de maatschappij dus veel op, ook financieel: criminaliteit en overlast van verslaafden kost de samenleving handenvol geld.

Overdracht van geweld
Hoe ouders hun jeugd hebben ervaren is van grote invloed op de manier waarop zij met hun kind omgaan. Wanneer een ouder liefdevol is opgevoed, kan hij daar veel steun uit putten. Wanneer die jeugd echter minder plezierig is geweest, kan ook dat weerslag hebben op de opvoeding. Geweld kan geweld kweken.
Preventie en bestrijding van kindermishandeling kunnen dus voorkomen dat er in opvolgende generaties steeds nieuwe slachtoffers zijn. Overigens is het niet zo dat elke ouder die vroeger is mishandeld zijn eigen kind slecht behandelt.